Άγχος
Με τον όρο «άγχος» εννοούμε τη σωματική και ψυχική απάντηση του ανθρώπου απέναντι σε μία πραγματική απειλητική ή σε μία αντιλαμβανόμενη ως απειλητική συνθήκη. Λίγο άγχος μπορεί να είναι παραγωγικό και είναι φυσιολογικό όταν πρόκειται να φέρουμε εις πέρας κάτι σημαντικό, π.χ. εισαγωγή στο πανεπιστήμιο μέσω γραπτών εξετάσεων. Όταν το άγχος είναι δυσανάλογο της συνθήκης, τότε κάνει τον άνθρωπο να δυσλειτουργεί. Πολλές φορές επίμονες κακές σκέψεις πυροδοτούν το άγχος, το οποίο εμφανίζεται με σωματικά και ψυχικά συμπτώματα.
Το άγχος εκδηλώνεται σωματικά με συμπτώματα όπως η ταχυπαλμία, η εφίδρωση, το σφίξιμο των μυών, το αίσθημα βάρους στο στήθος, το αίσθημα κόμπου στον λαιμό, το τρέμουλο και τη δυσκολία στον ύπνο κ.λπ. Ακόμα, η αναπνοή επιταχύνεται και πολλές φορές δημιουργείται ζαλάδα και πονοκέφαλος.
Το άγχος εκδηλώνεται σωματικά με συμπτώματα όπως η ταχυπαλμία, η εφίδρωση, το σφίξιμο των μυών, το αίσθημα βάρους στο στήθος, το αίσθημα κόμπου στον λαιμό, το τρέμουλο και τη δυσκολία στον ύπνο κ.λπ. Ακόμα, η αναπνοή επιταχύνεται και πολλές φορές δημιουργείται ζαλάδα και πονοκέφαλος.
Πέρα από το σώμα, το άγχος επηρεάζει την ψυχική μας λειτουργία με ποικίλους τρόπους. Οι κρίσεις πανικού για παράδειγμα είναι μία ακραία έκφραση του άγχους με έντονες σωματικές εκδηλώσεις και αίσθημα ότι ο άνθρωπος κινδυνεύει να πεθάνει ή να τρελαθεί. Παρότι είναι πολύ έντονο όταν κάποιος βιώνει μία κρίση πανικού, εν τούτοις πρέπει να γνωρίζει κανείς ότι είναι πολύ συχνό φαινόμενο και μπορεί να καταπολεμηθεί με πολύ αποτελεσματικές τεχνικές.
Το άγχος μπορεί ακόμα να εκδηλωθεί με φοβίες απέναντι σε συγκεκριμένα ερεθίσματα, π.χ. φόβος για πτήση με αεροπλάνο, ή σε συγκεκριμένες καταστάσεις π.χ. δημόσια ομιλία, παρουσία σε μία κοινωνική εκδήλωση ή σε ένα πολυσύχναστο μέρος. Σε αυτές τις περιπτώσεις το άτομο φοβάται ότι θα καταρρεύσει, ότι θα πανικοβληθεί και θα υποστεί ταπεινωτική κριτική λόγω της μη καλής απόδοσής του, ή της αδυναμίας του να ανταπεξέλθει. Ως εκ τούτου, πολλές φορές αποφεύγει τέτοιου είδους καταστάσεις.
Κάποιοι άλλοι άνθρωποι όταν έχουν σκέψεις που τους προκαλούν άγχος επιδίδονται σε τελετουργίες που τους ανακουφίζουν προσωρινά. Π.χ. μπορεί να πλένουν τα χέρια τους με συγκεκριμένο ρυθμό ή να ελέγχουν το σπίτι τους πριν το εγκαταλείψουν πολλές φορές, ή να αποφεύγουν συστηματικά να πατούν τους αρμούς των πεζοδρομίων κλπ. Ακόμα, μπορεί να αποφεύγουν να κάνουν χειραψία λόγω του φόβου τους για τα μικρόβια, ή να επισκέπτονται πολλούς γιατρούς για να βεβαιωθούν ότι η υγεία τους είναι καλή πολλές φορές χωρίς να βιώνουν συγκεκριμένα συμπτώματα.
Όπως καταλαβαίνετε, το άγχος έχει πολλαπλές εκφάνσεις και σε κάθε περίπτωση πίσω από αυτό κρύβονται δυσλειτουργικές σκέψεις που το πυροδοτούν και κάνουν τον άνθρωπο να μην μπορεί να λειτουργήσει σωστά και με ηρεμία. Αν αισθάνεστε ότι το άγχος σας καταβάλλει, ίσως είναι καιρός να σκεφτείτε να μιλήσετε για αυτό προκειμένου να βοηθηθείτε να τοποθετήσετε τις σκέψεις σας σε πιο ρεαλιστικές και ελαστικές βάσεις.
Το άγχος μπορεί ακόμα να εκδηλωθεί με φοβίες απέναντι σε συγκεκριμένα ερεθίσματα, π.χ. φόβος για πτήση με αεροπλάνο, ή σε συγκεκριμένες καταστάσεις π.χ. δημόσια ομιλία, παρουσία σε μία κοινωνική εκδήλωση ή σε ένα πολυσύχναστο μέρος. Σε αυτές τις περιπτώσεις το άτομο φοβάται ότι θα καταρρεύσει, ότι θα πανικοβληθεί και θα υποστεί ταπεινωτική κριτική λόγω της μη καλής απόδοσής του, ή της αδυναμίας του να ανταπεξέλθει. Ως εκ τούτου, πολλές φορές αποφεύγει τέτοιου είδους καταστάσεις.
Κάποιοι άλλοι άνθρωποι όταν έχουν σκέψεις που τους προκαλούν άγχος επιδίδονται σε τελετουργίες που τους ανακουφίζουν προσωρινά. Π.χ. μπορεί να πλένουν τα χέρια τους με συγκεκριμένο ρυθμό ή να ελέγχουν το σπίτι τους πριν το εγκαταλείψουν πολλές φορές, ή να αποφεύγουν συστηματικά να πατούν τους αρμούς των πεζοδρομίων κλπ. Ακόμα, μπορεί να αποφεύγουν να κάνουν χειραψία λόγω του φόβου τους για τα μικρόβια, ή να επισκέπτονται πολλούς γιατρούς για να βεβαιωθούν ότι η υγεία τους είναι καλή πολλές φορές χωρίς να βιώνουν συγκεκριμένα συμπτώματα.
Όπως καταλαβαίνετε, το άγχος έχει πολλαπλές εκφάνσεις και σε κάθε περίπτωση πίσω από αυτό κρύβονται δυσλειτουργικές σκέψεις που το πυροδοτούν και κάνουν τον άνθρωπο να μην μπορεί να λειτουργήσει σωστά και με ηρεμία. Αν αισθάνεστε ότι το άγχος σας καταβάλλει, ίσως είναι καιρός να σκεφτείτε να μιλήσετε για αυτό προκειμένου να βοηθηθείτε να τοποθετήσετε τις σκέψεις σας σε πιο ρεαλιστικές και ελαστικές βάσεις.